De tip van deze maand gaat over het omgaan met emoties. Dat is natuurlijk een leerproces voor elk kind (en voor nog veel volwassenen). Maar laten we niet vergeten dat er in het leven van een kind met een chronische aandoening of in het leven van een broer of zus van een kind met een aandoening, heel veel gebeurt. Dat door de aandoening vaak emoties als angst, boosheid of verdriet voorbijkomen. En dat het dus extra belangrijk is om met die emoties te leren omgaan. Om hen te leren herkennen en te accepteren. En dat kan soms best ingewikkeld zijn, voor zowel je kinderen, maar ook voor jou als ouder om hen daarin te begeleiden.
Ik heb twee vulkaantjes in huis. Dat is best pittig. Van die jochies die al ontploffen als ze elkaar aankijken. Die elkaar in de haren zitten en elkaar in de weg zitten. Een blik naar elkaar kan al teveel zijn. En dan wordt er geslagen, geschopt en geknepen. En loop ik weer als een politieagent rond te banjeren.
Iets bespreken tijdens dit soort ontploffingsmomenten is geen goed idee. Dan komt er niks binnen natuurlijk. Logisch, dat bewaren we voor een rustiger moment.
Maar ken je dat? Dan wil je later nog eens rustig bespreken wat er nou gebeurde. Woorden geven aan de emoties die er misschien waren. Op zoek naar andere manieren om met die emoties om te gaan. En dan komt er….. NIKS. Zeker mijn middelste zoon heeft er een handje van om “negatieve” emoties te ontkennen. Ze zijn stom, ik wil niet dat ze er zijn, dus daar gaan we zeker niet over praten. Ik ontken ALLES. Ik praat niet over boosheid of verdriet. Als je aan me vraagt hoe ik me voel, dan ben ik altijd blij. Dus.
Met al die dingen die ik als kindercoach heb geleerd, sta ook ik geregeld met mijn mond vol tanden. Gelukkig lag het niet alleen aan mij, want ook de begeleidster die bij ons in het gezin kwam en emoties wilde bespreken, liep tegen diezelfde muur aan.
Wat doe je dan, als je hier niet over kunt praten en je wilt ze toch een bepaalde boodschap meegeven? Nou, ik bestel dan boekjes over het onderwerp.
En ik vond dit leuke boekje: Daantje het vulkaantje van Mandy Langbroek.
Het boek gaat over emoties. Daantje is zoals gezegd een vulkaantje en bespreekt de verschillende emoties. Hij beschrijft wat er gebeurt, wat hij fijn vindt om te doen als hij die emotie voelt en geeft ook aan dat die emotie er gewoon ís. Leuk is ook dat bij elke emotie een vraag gesteld wordt aan de lezer van het boek hoe het bij hem of haar is. Natuurlijk zei mijn zevenjarige middelste zoon meteen: “Ja doei, mama, ik ga geen vragen beantwoorden hoor” 😉
Maar zelfs al beantwoordt een kind een vraag niet, dan nog kun je de vraag wel stellen en aangeven dat je niet op een antwoord wacht. Of je stelt de vraag aan jezelf en je geeft zelf antwoord. Of je stelt de vraag aan je partner en die geeft antwoord. Of je stelt de vraag natuurlijk helemaal niet, maar laat de boodschap uit het verhaal komen.
Op een toegankelijke manier worden de vier meest voorkomende emoties besproken, waarbij vooral aandacht besteed wordt aan hoe het door die emoties kan gaan borrelen, waardoor je dus kan gaan ontploffen als een vulkaantje. En waarbij Daantje bespreekt dat ontploffen niet in één keer gaat, maar dat de lava in zijn buik gaat borrelen en langzaam gaat stijgen.
Wat ik vooral mooi vindt aan het boekje is dat het helemaal geen oordeel geeft over het ontploffen. En dat het aandacht geeft aan “negatieve” emoties, de emoties die we vaak graag ontkennen. Want niet alleen mijn zoon doet dat. Veel volwassenen hebben daar ook een handje van. Boosheid, angst, verdriet. Het liefst ontkennen we ze, willen we ze oplossen en er niet teveel over praten. Terwijl ze er gewoon zijn en een functie hebben. In dit boekje wordt dat op een hele speelse manier benadrukt . Zoals op de laatste pagina staat: “Het liefst zijn we de hele dag blij, maar ook boos, bang en verdrietig zijn hoort erbij” En zo is ’t maar net.
Ook is het mooi dat je in het boek eigenlijk leest dat emoties verwarrend kunnen zijn. Dat het niet altijd duidelijk is of je je nou boos voelt, of verdrietig, of bang. Dat je het soms ook allemaal tegelijk kunt voelen. Of dat misschien wel de ene emotie laat zien (boosheid bijvoorbeeld) terwijl je de andere voelt (verdriet).
Ik vind het een heel erg leuk boekje waarmee je emoties bespreekbaar kunt maken. Mijn jongste kinderen van 4 en 7 vinden het leuk en ik denk dat het voor deze leeftijdscategorie prima geschikt is. Zeven is misschien al wat aan de oude kant. Die van 9 vindt het natuurlijk te kinderachtig, hoewel ik wel graag het boekje lees als hij het toch kan horen. Ook hij kan de boodschap best gebruiken. Met 3 jaar kan waarschijnlijk ook wel al. Je kunt de boodschap laten inwerken, maar je kunt er ook op terugkomen op momenten dat je ziet dat je kind z’n lava aan het borrelen is. Zo kun je in beelden vangen wat er in hun lichaam gebeurt en hen daar woorden aan leren te geven.
Heb je een kind dat regelmatig met zijn emoties in de knoop zit? En is het soms lastig om hierover te praten of om je kind zichzelf een beetje te laten begrijpen? Dan kan dit boekje hem of haar daar misschien wel een handje mee helpen.